Giảm Nước Trong Xà Phòng Cold Process: Tại Sao Và Khi Nào?

Nước và dung dịch kiềm là hai thành phần không thể thiếu trong xà phòng cold process. Nước dùng để hòa tan xút NaOH, tạo nước kiềm để phản ứng với dầu làm xà phòng sinh ra quá trình xà phòng hóa. Khi phơi, nước trong xà phòng sẽ bay hơi và làm xà phòng cứng hơn, dùng lâu hơn. Nước dùng làm xà phòng không sử dụng nước cứng, hoặc nước máy có chứa khoáng, Cal hoặc các tạp chất nhiễm khuẩn.

Lượng nước sử dụng làm xà phòng sẽ phụ thuộc vào loại máy tính tính kiềm bạn sử dụng. Bạn có thể giảm nước (water discount) trong công thức gốc làm xà phòng. Để biết cách thức hoạt động của quá trình xà phòng hóa; hãy nhấp vào đây để tìm hiểu thêm về sự cân bằng giữa xút và dầu!

Tại Sao Phải Giảm Bớt Nước Cho Xà Phòng?

Lợi Ích

Bỏ bớt một phần nước từ lượng nước gốc cần dùng trong công thức xà phòng cold process được gọi giảm nước. Đây là lý do tại sao:

• Giảm nước làm thời gian làm xà phòng đông lại nhanh hơn. Thời gian tháo khuôn sớm hơn.
• Nước trong xà phòng giảm sẽ rút ngắn thời gian lưu hóa. Xà phòng khô nhanh hơn vì lượng nước cần bay hơi ít đi.
• Nếu trong công thức có thêm vào các nguyên liệu tự nhiên chứa nước như trái cây/rau quả xay nhuyễn, giảm bớt nước là việc nên làm.
• Dùng ít nước lại có thể làm giảm cơ hội xuất hiện soda ash và glycerin river.
• Nước bị cắt bớt đi sẽ tác động đến nhiệt độ khi xà phòng trải qua giai đoạn gel.

Thật vậy! Giảm lượng nước có rất nhiều lợi ích như thế.

Ảnh

(Giảm bớt nước là cách hay để tránh những đường rằn ri của Glycerin (glycerin rivers). Đọc thêm về Làm Sao Để Tránh Bị Đường Glycerin Rằn Ri

Sự Cần Thiết Của Việc Giảm Nước

Có thể bạn đang nghĩ: “Nếu cắt giảm nước có nhiều lợi ích đến thế, tại sao mình không sử dụng cách làm này trong tất cả các recipe?”

Thật ra có vài soaper luôn áp dụng cách làm này cho mọi công thức của mình. Bí quyết này giúp họ làm hỗn hợp xà phòng dày lên nhanh chóng. Nói chung, lượng nước trong công thức bị giảm càng nhiều, tốc độ xà phòng thô sẽ dày hơn càng nhanh. Bởi vì lượng nước giảm đi, dung dịch kiềm trở nên đậm đặc hơn.  Dung dịch đậm đặc này tương ứng cùng tốc độ của quá trình nhũ hóa. Hàm lượng nước cũng ảnh hưởng đến xà phòng khi đi qua giai đoạn gel và cách nó phản ứng với nhiệt. Một minh chứng tuyệt đẹp của việc này được thể hiện trong bài: The Ghost Swirl by Clara of Auntie Clara’s Handcrafted Cosmetics. Trong bài này, Clara đã muôn chứng minh xà phòng đã bị ảnh hưởng như thế nào bởi hàm lượng nước.

Khi công thức bị cắt giảm nước sẽ làm xà phòng tăng tốc nhanh hơn. Áp dụng cách này recipe rất khó làm việc cùng. Nếu trong công thức chứa một lượng lớn dầu cứng hoặc hương (fragrance oil) tăng tốc, bạn nên TRÁNH giảm nước. Khi bạn ở trình độ cao (advance), tay nghề làm việc thuần thục dưới tốc độ trace nhanh hơn, thì mới nên giảm nước trong xà phòng. Nếu bạn tìm kiếm thêm thông tin về TRACE: mức độ đặc/lỏng khi nhũ hóa của xà phòng, bài viết All About the Trace có đầy đủ các mẹo và ví dụ ảnh về dấu vết lỏng so với đặc.

Mối Quan Hệ Giữa Xút NaOH và Nước

Về mặt kỹ thuật, không có một lượng nước nào hoàn toàn chính xác được sử dụng trong một công thức xà phòng. Trong thực tế, nếu bạn gắn công thức của dầu xà phòng vào các máy tính dung dịch kiềm khác nhau, bạn sẽ nhận kết quả hơi khác nhau. Nước chiếm khoảng 22% tổng công thức (dầu + xút + nước) khi được tính bằng Máy tính Bramble Berry. Máy tính kiềm khác có thể cho ra lượng cao hoặc thấp hơn một chút. Lượng nước trong một công thức được xác định bởi lượng XÚT, chứ không phải lượng dầu trong công thức.

Phần quan trọng của việc xác định lượng nước sử dụng trong công thức phụ thuộc vào tỷ lệ của xút với nước bạn thích. Hãy nhớ, dung dịch kiềm được tạo ra bằng cách hòa tan và pha loãng xút vào nước cất. Tỷ lệ pha loãng nước kiềm phổ biến là 30% xút và 70% nước. Nói cách khác, tổng dung dịch kiềm = 1 xút : 2,3 nước. Khi giảm hàm lượng nước thì tỷ lệ của xút tăng lên; dung dịch sẽ đậm dặc hơn. Ví dụ: dung dịch có 40% xút và 60% nước (với tỷ lệ 1 xút : 1,5 nước) sẽ cô đặc cao hơn, vì dung dịch chứa ít nước trong tổng lượng.

Tăng Dư Béo Trong Công Thức

Tỷ lệ Phổ Biến: 1 Xút : 2,3 Nước

Tùy loại máy tính kiềm khác nhau, sẽ có kết quả tỷ lệ giữa xút và nước. Tỷ lệ này sẽ thay đổi một chút tùy theo tỷ lệ phần trăm dư béo trong công thức. Ví dụ, hãy xem hai công thức tương tự cho Basic Quick Mix:

Cả hai công thức đều chứa 284 gram dầu cần dùng cho khuôn. Một cái có superfat 0% (hiển thị bên trái) và cái còn lại có superfat 5% (hiển thị bên phải). Như bạn có thể thấy bên dưới, lượng nước vẫn giữ nguyên, xút bị giảm do tăng tỷ lệ dư béo. Lúc này, tỷ lệ nước : xút thay đổi một chút:

• Xà phòng với superfat 0% có tỷ lệ 1 xút : 2,2 nước.
• Trong khi xà phòng với dư béo 5% có tỷ lệ 1 xút : 2,4 nước.

Xà phòng dư béo cao hơn có dung dịch kiềm ít đậm đặc hơn so với xà phòng dư béo thấp hơn.

Trong ví dụ này, lượng nước được giữ nguyên không thay đổi. Về mặt kỹ thuật, đây không phải là ví dụ về giảm nước. Tuy nhiên, khi tăng tỷ lệ dư béo trong công thức, bạn cũng sẽ nhận được lượng kiềm. Có vẻ rất hấp dẫn rồi đúng không?

Dùng Tỷ Lệ Cố Định 1 Xút : 2 Nước

Tìm ra lượng nước mà không cần dùng máy tính kiềm. Đây là cách làm mình thích làm hơn; vốn bị ảnh hưởng bởi soaper Amanda of Lovin’ Soap. Đối với cách làm này, mình sẽ nhân đôi lượng xút để có lượng nước. Nước = Xút * 2. Đọc thêm về cách tính lượng nước của cô ấy ở đây nhé.

Lượng nước được chọn sử dụng trong công thức xà phòng phụ thuộc vào sở thích cá nhân. Như việc bạn được tự do lựa chọn các loại dầu, hương liệu, chất tạo màu và nguyên liệu phụ trong công thức.

Giảm Hàm Lượng Nước Trong Công Thức Xà Phòng Cold Process

Nếu bạn thích giảm nước thay vì tăng dư béo hơn, có vài cách tính lượng nước cho công thức.

Tổng trọng lượng phổ biến nhất cho recipe (dầu + xút + nước) lượng nước chiếm khoảng 22%. Tương đương tỷ lệ của xút vs nước trong dung dịch kiềm chứa: 30% xút và 70% nước (1 : 2,3). Nếu bạn mới bắt đầu nên chọn 27% xút và 73% nước, hoặc khi thử nghiệm với một loại hương fragrance oil nào đó. Tôi khuyên bạn nên dùng số tiền này cho các loại xà phòng chỉ mới bắt đầu hoặc nếu bạn đang thử nghiệm một loại dầu thơm mới hoặc sử dụng các thành phần làm tăng tốc trace. Máy tính kiềm SoapClac sẽ tính cho bạn. Tuy nhiên nếu bạn thích tự làm, hãy xem ví dụ dưới đây.

Tìm Lượng Nước Gốc = Lượng Xút * 0,7 / 0,3

Giảm Lượng Nước ở “X%”.

Lượng nước mới cho công thức = Nước Gốc x (1 – X%)

Ví dụ. Nếu tìm lượng xút công thức cần có là 57g. Nước (gốc) = 57g xút * 0,7/0,3 = 133g. Hãy bắt đầu giảm nước đi 10%. Nước mới = 133g * (1 – 90%) = 120g (làm tròn để dễ cân).

Lúc này, lượng xút được giữ nguyên. Khi nước thay đổi, tỷ lệ giữa xút và nước trong dung dịch kiềm là 32% xút và 67% nước (1 : 2,1). Tưởng thay đổi ít mà tạo khác biệt lớn.

Hàm Lượng Nước Giảm Là Bao Nhiêu?

Việc giảm nước trong xà phòng với hàm lượng lớn là điều có thể.

Nếu dung dịch kiềm chứa nhiều xút nhưng ít nước, hỗn hợp lúc này cực kỳ nóng và rất, rất nguy hiểm. Chưa kể, xút không đủ nước để hòa tan hoàn toàn. Nói chung, tỷ lệ cao nhất tuyệt đối của nước so với xút là 1: 1. Điều này có nghĩa là xút và kiềm có lượng bằng nhau trong hỗn hợp, 50/50. Ở tỷ lệ này, kiềm đủ khả năng để tan hết trong nước. Nhưng dung dịch sẽ rất đậm đặc và hơi khó để làm việc. Mình sẽ không khuyến khích các bạn thử tỷ lệ này. Những soaper chuyên nghiệp nhất mình được biết cũng chỉ dùng ở tỷ lệ 40% xút 60% nước. Nước = xút * 1,5. Và đây cũng là dung dịch cực kỳ đậm đặc, và khó xử lý.

Vậy, Khi Nào Nên Giảm Lượng Nước Cho Xà Phòng?

Xét về mặt kỹ thuật, bạn có thể giảm nước cho bất kỳ mẻ nào mình muốn! Nhưng phải chuẩn bị tinh thần cho mọi thứ sẽ diễn ra với tốc độ nhanh. Nên có phương án dự phòng trong trong trường hợp xà phòng trở nên quá đặc.

Khi bạn muốn thêm những nguyên liệu cung cấp cho công thức thêm nước (thịt rau quả) thì đây là lý do chính đáng để rút bớt nước.

Bạn nên cẩn thân việc bớt nước cho các công thức sử dụng sữa, mật ong, đất sét, bột yến mạch. Vì những thành phần này hấp thụ nước và có thể gây nứt xà phòng nếu giảm lượng nước cao.

Bạn cũng cẩn thận trong việc bớt nước khi sử dụng các loại hương thơm mới và các thành phần khác. Bởi bạn không biết hương thơm có thể phản ứng hoặc ảnh hưởng đến tiến độ trace như thế nào.

Nếu trước đây bạn chưa làm quen việc giảm nước trong xà phòng, mình khuyên bạn nên bắt đầu với mức giảm 10%. Đây là một điểm khởi đầu tốt. Hãy tăng mức giảm khi bạn đã cảm nhận được cách thức công thức hoạt động khi dung dịch kiềm đặc hơn. Đồng thời cũng nên giữ thiết kế khá đơn giản trong trường hợp này. Thiết kế các lớp màu layer là trải nghiệm hay cho việc giảm nước. Bởi vì khi xà phòng thô dày sẽ giữ các lớp màu riêng biệt.

Mình hiếm khi giảm hơn 15% nước, trừ khi thời gian cần hoàn thành vội và giảm thời phơi khô xà phòng. Tuy nhiên, với công thức Làm Xà Phòng Từ Dầu Olive bạn có thể giảm đên 20% nước.

Để bài viết không quá dài, mình có tóm tắt ưu và nhược điểm khi giảm nước trong xà phòng, bạn đọc thêm ở đây nhé.

Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho những thắc mắc của bạn.